این مقاله در «نامه ی هنرهای نمایشی و موسیقی شماره ی 19» پاییز و زمستان 98-سال دهم منتشر شده است.
عنوان مقاله:
بررسی تصویر ساز عود و نوازندگان روی آثار سفالی و فلزی دوره سلجوقی
نویسندگان:
احمد تندی، سارا بحرانی، احسان ذبیحی فر
با نگاهی به هنر دوره اسلامی ایران می توان دریافت دوره سلجوقی یکی از ادوار درخشان هنر در حوزه‌های مختلف بوده است. در این دوره هنرمندان هر یک از رشته های هنر که با طرح و نقش سر و کار داشتند برای رشد و ایجاد عرضه جدید روی به ارتباط با یکدیگر آورده و گاهی مضامین طرح و نقش‌های مشترک را مورد توجه قرار می‌دادند و از آن‌ها در اثر هنری خود بهره می‌بردند. از مضامین پر کاربرد در قالب طرح و نقش تعداد قابل توجهی از آثار باقی مانده، که شامل تصویر آلات و ادوات موسیقی از جمله ساز عود می‌باشد. این گروه از نقوش که شباهت و هماهنگی بسیاری با توضیح و توصیف به‌کار رفته در رسالات موسیقی مربوط به همان ادوار و یا ما قبل و ما بعد آن من‌جمله: رساله الادوار صفی‌الدین ارموی و یا رساله کنزالتحف حسن کاشی دارند، می‌توانند در مطالعات مرتبط با تاریخ موسیقی و ساختار سازها مورد توجه قرار گیرند. در این پژوهش از میان چهل تصویر با موضوع آلات موسیقی و نوازندگان نقش شده برروی اثر سفالی و فلزی مربوط به دوره سلجوقی مورد مطالعه اولیه به هفت نمونه که حاوی تصاویر نوازندگان و تصاویرعود هستند اشاره و پرداخته شده و ویژگی‌های آن‌ها با اطلاعات موجود در رساله‌های مورد اشاره به طور مختصر تطبیق داده شده است. در بررسی تصویر نوازندگان آنچه مورد پژوهش بوده رفتار اجرایی و طرز قرار گرفتن ساز عود در دست نوازنده و شرح ساختار ساز می‌باشد.
هنر دوره سلجوقی ، موسیقی ،ساز عود، آثار سفالی و فلزی ، طرح و نقش.